De toekomst van Nederland

25 feb 2023, door Astrowise

Ik kan het niet helpen… als ik het nieuws volg, dan plot ik alles direct op de horoscoop van Nederland. En daar word ik niet altijd even blij van. Het bevestigt echter wél het beeld dat 2023 een belangrijk jaar wordt voor Nederland.

Zoals ik al eerder schreef in deze blog, is Neptunus aan de hemel bij aanvang van kabinet Rutte I het 10e huis van de horoscoop van Nederland in gegaan. En in 2023 transiteert hij over de Zon-Mercurius conjunctie, die ook in dat 10e huis staat. Wat betekent dat voor de toekomst van Nederland?

De transit van Neptunus

Neptunus in transit brengt dromen, illusies, en een vervaging van de grens tussen realiteit en fantasie. Voor een kunstenaar zou dat misschien nog een productieve transit kunnen zijn, maar niet voor het bestuur van een land. En dat is precies wat er aan de hand is in Nederland.

Bij aanvang van kabinet Rutte I (2010) ging Neptunus aan de hemel over het MC van de horoscoop van Nederland en loopt sindsdien door het 10e huis. Het 10e huis in de horoscoop van een land symboliseert het prestige, het aanzien van een land.

En nu is Neptunus aan de hemel op een belangrijk punt in het 10e huis aangekomen: exact op de Zon-Mercurius conjunctie. De regering, de leiders van politieke partijen en de koning.

Hoogtepunt = Dieptepunt

Dat betekent dat we nu onderweg zijn naar de climax van alles wat in de voorafgaande jaren is gebeurd. Na alle affaires en schandalen waarbij het vertrouwen in de politiek een flinke knauw kreeg… wordt 2023 het hoogtepunt (van de Neptunus transit), of een – nieuw – dieptepunt (in de politiek). Het is maar hoe je het bekijkt.

Hoe verloopt het hele proces van deze Neptunus transit?

De 5 hits van Neptunus in kaart gebracht

Neptunus gaat in totaal vijf keer in transit over de Zon-Mercurius conjunctie in de Staatshoroscoop. Elke hit, elk contact, is een fase in het proces.

• 1e & 2e hit – de eerste waarschuwende hits
• 3e hit – the heat is on!
• Tussen de 3e & 4e hit – the perfect storm
• 4e hit – payday
• 5e hit – balans opmaken. Hoe nu verder?

In deze blog lees je hoe de Neptunus transit van hit tot hit tot ontwikkeling komt. De blauwe kopjes geven de 1e t/m 5e hit aan, de oranje kopjes wat er in die periodes gebeurde.

De eerste waarschuwende hits van Neptunus

De eerste waarschuwende hits vonden al plaats in het laatste half jaar van 2022.

Tweede Kamer maakt zich zorgen over de staat van de democratie

De Tweede Kamer maakt zich zorgen over de staat van de democratie, de rechtspraak en het oordeel dat burgers hebben over de overheid. Dat bleek tijdens het Kamerdebat over ‘de staat van de rechtsstaat’. Denk aan de moeizame afwikkeling van de toeslagenaffaire, of aan het ministerie van VWS dat de uitspraak van de rechter om appjes van ambtenaren openbaar te maken, negeert. Ze betalen liever dwangsommen (een prikkel om je aan de uitspraak te houden), dan dat ze de informatie vrijgeven.

*Omgekeerde vlaggen als protest tegen de Staat (eigen foto)*

Verbinding met de samenleving verloren

Het CDA zegt dat de landelijke politiek de verbinding met de samenleving is verloren en dat er dit jaar een ommekeer nodig is. Na het jaar van de omgekeerde vlaggen die door heel Nederland hingen, willen ze weer verbinding krijgen met het volk.

Correctief referendum zodat burgers wetten kunnen tegenhouden

De SP wil een bindend correctief referendum invoeren. Kiezers kunnen daarmee wetten tegenhouden die door de Tweede en Eerste Kamer zijn aangenomen. Volgens Renske Leijten (Tweede Kamerlid voor de SP) is zo’n referendum een versterking van de democratie omdat “een groeiende groep mensen zich niet vertegenwoordigd voelt door de politiek en beleidsmakers”.

Vernietigend eindrapport Groningse Gaswinning

En al helemaal niet de Groningers. Het eindrapport “Groningers boven gas” van de parlementaire enquêtecommissie concludeert: “Belangen Groningers structureel genegeerd bij gaswinning”.

Het grootste gedeelte van het rapport gaat over de periode vanaf 2012, dat is vrijwel de gehele periode van de kabinetten Rutte, die in 2010 premier werd. Rutte zou er niet voldoende aan gedaan hebben, aldus de parlementaire enquêtecommissie.

Hans Vijlbrief, staatssecretaris van Mijnbouw, vat het gevolgde beleid als volgt samen:

De Groningers hadden altijd gelijk. Gaswinning leidde tot aardbevingen. Geld was belangrijker dan het belang van Groningers. Dat is de conclusie en dat is heel ernstig.

Het rapport van de parlementaire enquêtecommissie, 1972 pagina’s in 2.44 minuten:

“Niet mijn schuld, wel mijn probleem”

Een andere groep die in de kou is gezet, zijn studenten.

Op 1 september 2015 werd de basisbeurs afgeschaft. Ervoor in de plaats kwam een leenstelsel voor studenten van hogescholen en universiteiten. Een tegenvaller, want studenten moesten vanaf dat moment elke cent voor hun studie lenen. Maar… je kon tenminste wel “gratis” lenen; de rente zou 0% zijn, zo beloofde de overheid.

Maar wat zijn beloftes van de overheid nog waard tijdens deze transit van Neptunus?

Niets, zo blijkt. Met ingang van 1 januari 2023 wordt er rente geheven op studieschuld. En die rente zal de komende jaren nog wel verder stijgen, omdat hij gekoppeld is aan de marktrentes.

Nu wordt de basisbeurs per 1 september 2023 wel weer in ere hersteld, maar daar is een grote groep studenten niet bij gebaat. De generatie studenten die tussen 2015-2023 heeft gestudeerd (de pechgeneratie), wordt dúbbel geraakt: zij kregen geen basisbeurs, moesten álles lenen… en nu wordt er ook nog eens rente geheven op die studielening.

Gecompenseerd worden ze niet of nauwelijks. Studenten uit de pechgeneratie krijgen een tegemoetkoming van €1400,- terwijl ze het ongeveer het tienvoudige daarvan zijn misgelopen: een bedrag van €14.000,-.

De overheid meent hier niets te kunnen doen, het is tenslotte een bewuste beleidskeuze geweest.

In een opiniestuk in de Volkskrant betoogt Peter van der Heiden echter dat die vlieger niet opgaat. Met de herinvoering van de basisbeurs komt de regering namelijk terug op een eerder genomen beslissing. Ze repareren een eerder gemaakte fout… maar zadelen ondertussen de individuele student ermee op.

En dat veroorzaakt grote ongelijkheid binnen een generatie studenten:

De lijst wordt langer en langer

Na de gedupeerde ouders van de toeslagaffaire, de Groningers wiens huizen gesloopt of versterkt moeten worden, de boeren die hun levenswerk kapot zien gaan vanwege de stikstofplannen, starters die geen kant op kunnen op de woningmarkt en een torenhoge inflatie waardoor mensen in armoede vervallen, is er nu dus ook een grote groep studenten die benadeeld wordt door de overheid.

De onrust die dat in de samenleving met zich meebrengt, is voelbaar.

“Er is bijna geen Tweede Kamerlid meer dat niet wordt bedreigd”

Het aantal politici dat naar de politie stapt omdat ze bedreigd worden, heeft in 2022 een vlucht genomen. Volgens Caroline van der Plas, leider van de BoerBurgerBeweging (BBB), is er vrijwel geen Tweede Kamerlid meer dat niet bedreigd of geïntimideerd wordt.

Zij voelde zich niet meer veilig genoeg om aanwezig te zijn bij het boerenprotest van 11 maart 2023.

Hoewel dat natuurlijk absoluut van de zotte is, is het wel een teken van de groeiende onvrede van de bevolking over het functioneren van de Haagse politiek.

Hoe groot die onvrede was, bleek wel uit de uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen (15 maart 2023).

Derde hit van Neptunus komt als een mokerslag

Een relatief nieuwe partij, de BBB, kwam bij de Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart 2023 als grote winnaar uit de bus. In de meeste provincies werden ze in één klap de grootste, een overdonderende overwinning. Stemmen die volgens online opinieonderzoek van IPSOS te danken zijn aan ontevredenheid over het beleid van het huidige kabinet.

Het CDA werd in één klap gehalveerd, maar de BBB haalde ook kiezers weg bij de andere partijen. PVV verloor een kwart (24%) van zijn achterban aan Caroline van der Plas. JA21 verloor 28% van hun 2021-kiezers, de SP verloor 24% aan BBB, FVD (11%) en VVD (12%). Maar de partij won ook wat bij kiezers van de PvdA, D66 en ChristenUnie.

Flinke scheuren in de fundering van het kabinet

Na de afslachting die plaatsvond tijdens de Provinciale Verkiezingen in maart, wilde de Tweede Kamer graag weten waar het kabinet stond. En dat was niet eenvoudig; de coalitie was ernstig verdeeld.

Grootste twistpunt was het stikstofdossier. De coalitie had zich gezamenlijk ten doel gesteld om de stikstofuitstoot in 2030 drastisch te verlagen. Het CDA – dat van oudsher een grote achterban heeft op het platteland en bij de Provinciale Verkiezingen al een gevoelige dreun had gehad – wilde vertragen om zodoende eerst de onderhandelingen van de BBB in de provinciebesturen af te wachten.

Ze wilden de afspraken – die ze zélf met de coalitie gemaakt hadden – dus openbreken. Dat kan natuurlijk gebeuren, maar de timing en de manier waarop was behoorlijk Neptuniaans (ondermijnend). Wopke Hoekstra verraste zijn coalitiegenoten door één dag vóór het kabinetsberaad via de krant (!) te laten weten dat 2030 voor hem geen heilige datum meer was.

Dat had tot een kabinetscrisis kunnen leiden, zeker als je bedenkt dat D66 de deadline juist naar voren wilde halen.

Tussen de 3e & de 4e hit – The Perfect Storm

Tussen de 3e en de 4e hit worden de gevolgen van een transit doorgaans in rap tempo zichtbaar.

Kabinet gevallen over asieldeal

Toch viel het kabinet uiteindelijk niet over het stikstofdossier, maar over de asieldeal.

De coalitiepartijen konden het niet eens worden over maatregelen om de asielinstroom te beperken. Na het laatste crisisberaad van 6 juli 2023 kwamen ze in grote lijnen tot een overeenkomst. Kansarme asielzoekers zouden harder worden aangepakt, een wens van VVD en CDA. Kansrijke asielzoekers (statushouders) zouden juist sneller een woning krijgen, een wens van D66 en ChristenUnie.

Ze werden het echter NIET eens over de gezinshereniging. Rutte eiste strengere regels rond de gezinshereniging van oorlogsvluchtelingen die hier al een verblijfsvergunning hebben.

In het laatste compromisvoorstel van de VVD werd gesproken over een “stopknop”. Op momenten dat de aanmeldcentra weer zouden vollopen, zoals vorig jaar in Ter Apel toen er mensen buiten sliepen, zou gezinshereniging voor oorlogsvluchtelingen tijdelijk niet mogelijk zijn. De ChristenUnie wilde daar absoluut niet in meegaan.

En zo kwam het kabinet uiteindelijk toch nog ten val.

“Weg uit giftig Den Haag”

En toen kwam de grote uittocht op gang. Renske Leijten (Kamerlid SP), die – samen met Pieter Omtzigt – jarenlang streed voor de ouders van de kinderopvangtoeslag affaire, nam vlak vóór de val van het kabinet al afscheid van de Tweede Kamer. Ze wilde “weg uit giftig Den Haag”.

Na de val van het kabinet volgden nog vele anderen.

De grote uittocht in Den Haag

In één week tijd leggen álle lijsttrekkers van de coalitiepartijen het bijltje erbij neer.

Zondag 9 juli, twee dagen na de val van het kabinet, hakt Mark Rutte (premier en lijsttrekker voor de VVD) de knoop al door. Hij gaat de politiek verlaten.

Maandag 10 juli maakt Wopke Hoekstra (tweede vicepremier en lijsttrekker CDA) bekend dat hij geen lijsttrekker meer wordt. Mogelijk hebben de slechte peilingen en de kritiek van zijn achterban een rol gespeeld in zijn beslissing. Onder Hoekstra is de partij in een doodsstrijd verwikkeld geraakt. Hij houdt wel nog de optie open om iets op Europees niveau te doen.

Op dezelfde dag brengt ook Pieter Heerma (fractievoorzitter CDA) naar buiten dat hij niet terugkeert in de Kamer: “Het is tijd voor een nieuwe generatie”.

Donderdag 13 juli maakt Sigrid Kaag (eerste vicepremier en lijsttrekker D66) bekend dat ze de politiek gaat verlaten. Ze is daarmee de derde lijsttrekker uit de coalitie die de politiek verlaat.

Vrijdag 14 juli maakt Carola Schouten (derde vicepremier en lijsttrekker ChristenUnie) bekend dat ze de politiek gaat verlaten.

Eén week na de val van het kabinet hebben dus álle lijsttrekkers van de coalitie de landelijke politiek dus verlaten. Maar daar blijft het niet bij!

De lijst vertrekkende politici groeit almaar door

De lijst vertrekkende politici groeit almaar door, er lijkt geen eind aan te komen:

11 juli 2023 – Rens Raemakers (Tweede Kamerlid D66) laat weten dat hij zich niet meer verkiesbaar stelt voor de verkiezingen in november.

12 juli 2023 – René Peters (CDA) stopt als Tweede Kamerlid.

13 juli 2023 – Liane den Haan (ex-50Plus-Kamerlid) stopt: “De huidige politiek is lelijk”.
Ze schrijft dat opportunisme en populisme aan de orde van de dag zijn, omdat je daarmee scoort in de pers. Een mooie verwoording van het Neptuniaanse principe… Ze vindt dat politiek meer over de inhoud moet gaan.

13 juli 2023 – Nicki Pouw-Verweij (JA21) stopt als Tweede Kamerlid voor JA1. Per 1 september 2023 is ze overgestapt naar de BBB.

Op 14 juli – Marnix van Rij (CDA), Staatssecretaris voor financiën, vertrekt uit de politiek. Er zou een nieuwe generatie zijn klaargestoomd in het CDA. Drie maanden eerder stelde hij nog in tv-programma Buitenhof dat het CDA bij de Provinciale Statenverkiezingen was afgestraft, omdat de politiek de laatste 20 jaar te weinig heeft gelet op de uitvoering van wetten. Iets wat de BBB (BoerBurgerBeweging) veel stemmen heeft opgeleverd.

14 juli 2023 – Bart Smals (VVD) verlaat de politiek.

19 juli – Joba van den Berg (CDA) stelt zich niet meer verkiesbaar.

18 juli – Corinne Ellemeet (GroenLinks), Kamerlid en vertrouweling van partijleider Jesse Klaver, geeft aan na de verkiezingen niet meer terug te keren. In haar verklaring uit ze – opnieuw – haar zorgen over “het gure klimaat waarin politici moeten opereren”.

19 juli – Jesse Klaver (partijleider GroenLinks) maakt bekend dat hij géén lijsttrekker wordt van de gezamenlijke lijst GroenLinks en PvdA. Deze twee partijen willen met een gezamenlijke lijst, één verkiezingsprogramma en een lijsttrekker een links blok vormen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van november 2024. Jesse Klaver vindt dat de nieuwe combinatie geleid moet worden door een nieuw iemand.

22 juli 2023 – Romke de Jong (D66) keert niet terug op de lijst van D66. Hij wil meer tijd besteden aan zijn gezin.

24 juli – Azarkan (lijsttrekker DENK) maakt bij BNR bekend dat hij uit de politiek stapt: “het is mooi geweest”.

24 juli – Silvana Simons (lijsttrekker BIJ1) schrijft aan haar leden dat ze niet langer beschikbaar is als lijsttrekker voor BIJ1. Dat heeft mede te maken met de onrust binnen de partij. Ze wil zich niet langer hoeven verdedigen tegen beschuldigingen van partijgenoten van een “toxische en structureel onveilige werkomgeving”.

24 juli 2023 – Mahir Alkaya (SP) verlaat de politiek.

24 juli 2023 – Mark Strolenberg (VVD)

25 juli 2023 – Peter Kwint (SP) keert ook niet terug als Tweede Kamerlid:
“Natuurlijk is het vervelend als je pas thuiskomt als de kinderen op bed liggen. Maar ik vond het eerder frustrerend dat het zo lang duurde voordat er iets veranderde, terwijl iedereen het erover eens was dat het anders moest.”

28 juli 2023 – Lilian Helder (PVV), Tweede Kamerlid voor de PVV. “Om persoonlijke en inhoudelijke redenen stel ik me niet meer verkiesbaar voor de PVV.” Ze is overgestapt naar de BBB.

30 juli 2023 – Hans Smolders (BVNL) keert niet terug in de Tweede Kamer vanwege ernstige gezondheidsklachten.

1 augustus – Henk Nijboer (PvdA), kamerlid voor de PvdA, gelooft niet in de gezamenlijke lijst van GroenLinks/ PvdA.

2 augustus 2023 – Jan Klink (VVD), lid van de Tweede Kamer sinds 2021, keert niet terug op de kieslijst.

4 augustus 2023 – Derk Jan Eppink (JA21) keert niet terug op de lijst van JA1, hij was het niet eens met de koers van zijn partij. Hij is overgestapt naar de BBB.

7 augustus – Sjoerd Sjoerdsma (D66) laat op X (voorheen Twitter) weten na de verkiezingen niet opnieuw beschikbaar te zijn als Kamerlid. Hij vertrekt optimistisch uit de Tweede Kamer, maar:
“Ik vertrek ook ómdat ik nog optimistisch en vol vertrouwen ben. Dat blijf ik graag en daarom is het voor mij tijd voor wat anders”.

9 augustus – Jorien Wuite (D66) keert na de verkiezingen niet terug in de Tweede Kamer.

10 augustus – Han Huibers (Partijvoorzitter van het CDA) stapt op. Hij kreeg felle kritiek op de procedure rond de nieuwe partijleider en zou te vaak onbereikbaar zijn. Hij ontkent de aantijgingen maar “kan en wil niet in zo’n omgeving werken”, vertelt hij aan het AD.

11 augustus – Steven van Weyenberg (D66) keert niet terug in de Tweede Kamer. Hij roept de Tweede Kamer op tot grotere compromis-bereidheid:
“Durf je kiezers uit te leggen dat twee stappen vooruit beter is dan je op de reservebank opsluiten in je eigen gelijk, terwijl in de echte wereld alles bij het oude blijft”.

13 augustus – Mustafa Amhaouch (CDA) verlaat de politiek.

14 augustus – Fahid Minhas (VVD) verlaat de politiek.

18 augustus Attje Kuiken (partijleider PvdA) vertrekt uit de Tweede Kamer. Net als Jesse Klaver (GroenLinks) wordt zij geen kandidaat-lijsttrekker van de gezamenlijke lijst GroenLinks-PvdA.

18 augustus – Zohair el Yassini (VVD), Tweede Kamerlid sinds 2017. Keert niet terug in de Kamer, maar geeft geen reden voor zijn vertrek.

21 augustus – Rudmer Heerema (VVD) keert niet terug in de Kamer. Hij vindt het na 10 jaar beter om plaats te maken.

22 augustus – Folkert Idsinga (VVD), Tweede Kamerlid sinds 2021. Keert niet terug in de Tweede Kamer, maar geeft daar geen uitleg over.

23 augustus – Nilüfer Gündoğan (Lid Gündoğan, initieel lid van Volt maar ging na onenigheid zelfstandig verder als Lid Gündoğan. Ze keert niet terug in de politiek; er is te weinig tijd om nog voor de verkiezingen een eigen partij uit de grond te stampen.

24 augustus – Vera Bergkamp (voorzitter van de Tweede Kamer en voormalig Kamerlid voor D66) laat haar partij weten dat ze de politiek verlaat. In hoeverre de kritiek op haar aanpak van de klachten over haar voorganger, Khadija Arib, daaraan heeft bijgedragen is mij niet duidelijk.

24 augustus – Lucille Werner (CDA), Tweede Kamerlid sinds 2021. Wilde zich inzetten voor mensen met een handicap. Ze geeft geen reden op waarom ze na 3 jaar alweer de politiek verlaat.

25 augustus – Kees van der Staaij (SGP), lijsttrekker SGP en Kamerlid, vertrekt – na 25 jaar actief te zijn geweest in de Tweede Kamer – uit de politiek.

3 september – Daniel Koerhuis (VVD) keert niet terug in de Tweede Kamer.

[… and counting! Deze lijst wordt actueel gehouden.]

Wat hier ongebruikelijk aan is

Dat er veel Kamerleden vertrekken als er nieuwe Kamerverkiezingen komen, is op zich niet ongebruikelijk. Maar wat wel ongebruikelijk is, is dat er heel veel bekénde mensen vertrekken, zoals fractievoorzitters.

Toch kan dit juist interessant zijn, want kiezers hebben nieuwe mensen om op te stemmen. Nieuwe mensen, die een nieuwe bestuurscultuur kunnen verwerkelijken.

“Er komt weer zuurstof in Den Haag”

Zoals Arjan Noorlander, journalist en politiek duider van Nieuwsuur, zo mooi uitdrukt (video 15.39-16.20):

“Wat je direct merkte is dat er weer zuurstof komt in Den Haag. Er breekt een andere tijd aan en dat is spannend, en dat is eng, maar het is ook een nieuwe kans. Een nieuwe kans voor nieuwe mensen, voor jonge mensen.

[…]

Den Haag is Mark Rutte geweest. Nu dat wegvalt, is ALLES in Den Haag opnieuw te verdelen. ALLES. Het premierschap, de manier waarop politiek wordt bedreven en wie er aan de macht zijn. Het wordt dus de komende maanden in Den Haag ontzettend spannend. Er staat bij deze verkiezingen meer op het spel dan we misschien wel deze eeuw hebben meegemaakt.”

En die Tweede Kamerverkiezingen vallen samen met de vierde hit van de Neptunus transit!

Vierde hit van Neptunus – Tweede Kamerverkiezingen

Op 22 november 2023 vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats, pál op de vierde (en één-na-laatste) hit van Neptunus op de Zon van de Staatshoroscoop.

Een ongelooflijk spannende tijd. Gaat het politieke landschap nu eindelijk verschuiven? Komt er eindelijk een nieuwe bestuurscultuur?

Een maand later, op 24 december 2023, vindt de 5e en laatste hit van Neptunus plaats. Dat betekent dat het na de verkiezingen snel duidelijk wordt welke kant de politiek op gaat.

We kunnen dan weer langzaamaan plannen maken voor de toekomst van Nederland.